Rozwój mowy dziecka od narodzin do 7. roku życia dzielimy na cztery okresy:
Okres melodii - od urodzenia do 1. roku życia - na początku dziecko komunikuje się z dorosłymi wyłącznie za pomocą krzyku. W 2. – 3. miesiącu życia niemowlę zaczyna wydawać różne dźwięki, (głużenie) towarzyszące nieskoordynowanym ruchom kończyn i całego ciała. Głużą wszystkie dzieci, nawet głuche.
Głużenie przechodzi w gaworzenie - 6 miesiąc, jest to zamierzony powtórzony dźwięk. Dzięki nabywaniu takich cech, jak skupienie uwagi, spostrzegawczość dziecko naśladuje dźwięki, które wydało przypadkowo bądź powtórzyło je.
12 miesiąc - dziecko dużo już rozumie, spełnia proste polecenia. Pojawiają się pierwsze wyrazy: mama, tata, baba. Rozwój mowy w tym okresie postępuje równolegle z rozwojem fizycznym.Fazie głużenia odpowiada umiejętność unoszenia głowy, gaworzeniu umiejętność siadania , pierwszym słowom pozycja pionowa, stawanie.
Okres wyrazu - Od 1 do 2 roku życia. Dziecko używa wszystkich samogłosek, oprócz nosowych. Ze spółgłosek wymawia: p, b, m, t, d, n, k, ś, czasem ć. Pozostałe spółgłoski zastępuje innymi, o zbliżonym miejscu artykulacji. Charakterystyczne jest wymawianie tylko pierwszej sylaby lub końcówki. Dziecko w tym okresie więcej rozumie, niż jest w stanie powiedzieć.
|
Okres zdania - od 2 do 3 roku życia. W tym czasie mowa rozwija się bardzo szybko. Dziecko 3 - letnie powinno już wypowiadać wszystkie samogłoski, powinno już wymawiać spółgłoski:
- wargowe twarde i zmiękczone: p, b, m, pi, bi, mi,
-
wargowo – zębowe twarde i zmiękczone: f, fi, w, wi,
- środkowojęzykowe: ś, ź, ć, dź, ń,
- tylnojęzykowe twarde i zmiękczone: k, ki, g, gi,
- szczelinowe: ch,
-
przedniojęzykowo – zębowe: t, d, n,
- przedniojęzykowo – dziąsłowe: l, li.
Pod koniec tego okresu mogą pojawiać się głoski przedniojęzykowo – zębowe s, z, c, a nawet głoski przedniojęzykowo – dziąsłowe sz, ż, cz, dż. Wymawiane głoski nie zawsze są pełnowartościowe, a czasem, zwłaszcza w trudniejszych zestawieniach bywają zastępowane innymi, łatwiejszymi głoskami. Okres swoistej mowy dziecięcej od 3 do 7 roku życia.
Dziecko 4 - letnie: W tym okresie utrwalają się głoski: s, z, c, dz i nie powinny być już zastępowane ś, ć, ź, dź. Pojawia się głoska r, ale jej brak nie jest powodem do niepokoju.
Dziecko 5 - letnie: Powinno wymawiać sz, ż, cz, dż oraz r, jego mowa jest zrozumiała dla otoczenia.
Dziecko 6 - letnie: Wymawia już wszystkie głoski, nawet r.
Dziecko 7- letnie: Prawidłowo wymawia wszystkie głoski i ma opanowaną technikę mówienia. |